کولیک یا گریه‌های بدون دلیل در کودکان‌ شیرخوار

کودک‌خبر: داکتران برای توصیف گریه‌های کودکی که هیچ دلیل از قبیل گرسنگی، گرما یا سرما و یاهم سایر تحریک‌های حسی، کثیف کردن و همین‌طور کدام بیماری برای گریه‌اش یافت نمی‌شود، از اصطلاح «کولیک» استفاده می‌کنند.

دکتر محمدجواد قاسم‌زاده، نویسنده‌ی کتاب روان‌شناسی کودک، می‌گوید که جیغ‌های بلند و گوش‌خراش، برافروختگی یا کبودی چهره‌ هنگام گریه، چین خوردن پوست پیشانی، مشت‌های گره کرده و کشیدن شدن پاها به شکم هنگام گریه، تماماً ویژگی‌های گریه‌های کودکان شیرخوار هستند و نباید پدر و مادر از این گریه‌ها بترسند. آقای قاسم‌زاده در کتاب روان‌شناسی کودک می‌نویسد که معمولاً کولیک کودکان شیرخوار از سه‌ هفتگی آغاز شده و تا سه ماهگی فروکش می‌کند. به گفته‌ی او، بیشترین میزان گریه، بعد از ظهر و نزدیک غروب است و ارتباطی هم با حوادث روز مره، الگوی تغذیه‌ی کودک یا هیچ چیز دیگری ندارد. این روان‌شناس کودک معتقد است که در چنین وضعیتی شاید کودک را حتی با شیر دادن هم نتوان ساکت کرد.

دکتر محمدجواد قاسم‌زاده می‌افزاید که تنها پنج درصد کودکانی که زیاد گریه می‌کنند، ممکن است واقعاً بیمار باشند. او از عفونت‌‌های ویروسی، ادارای، اوتیت میانی، قبضیت، عدم تحمل پروتین شیرگاو، دل‌بدی و هم‌چنین عدم تحمل لاکتوز موجود در شیر، به عنوان بیماری‌هایی یاد می‌کند که ابتلا به آن ممکن است کودکان شیرخوار را به گریه کردن وادار کنند.

با این‌حال، برخی از روان‌شناسان و داکتران می‌گویند اختلالات گوارشی عامل اصلی کولیک یا گریه کردن کودکان شیرخوار است. هم‌چنین برخی دیگر از داکتران می‌گویند که گریه بیش از حد باعث افزایش بلعیدن هوا می‌شود. گازی که در کلون ایجاد می‌شود هم شرایط را بدتر می‌کند و به این ترتیب، گریه کودک ناشی از نفخ یعنی باد کردن شکم و معده است. به نظر می‌رسد که این استدلال درستی باشد چرا که تصویرهایی رادیوگرافی گرفته شده در طی حملات گریه، نمای معده را طبیعی نشان داده‌اند. تعدادی هم معتقدند که کولیک در نتیجه‌ی حساسیت با پروتین شیر است، این فرضیه هم تایید نشده است.

دکتر محمدجواد قاسم‌زاده می‌افزاید که یک هورمون روده‌ای نقش اصلی را در ایجاد کولیک به عهده دارد. فرض براین است که گریه‌های شیرخواران کولیکی به علت دل‌پیچه یا کرامپ‌های شکمی شکمی است اما این که په عاملی باعث این کرامپ‌ها می‌شود، معلوم نیست. او تاکید دارد که هیچ مطالعه‌ی موجود نیست که ثابت سازد اضطراب یا استرس‌های مادر به کودک منتقل می‌شود و باعث ایجاد کولیک می‌گردد.

آقای قاسم‌زاده تاکید می‌کند مهم‌ترین کاری که یک داکتر در مواجهه با یک کودک در حال گریه باید بکند این است که بعد از آن که مطمین شد کودک بیمار نیست، به پدر و مادر اطمینان دهد که مشکلی نیست، آنها نباید نگران باشند و مشکل به‌خودی خود برطرف می‌شود.

نوزادان باید توسط شیر مادر تغذیه شوند، زیرا؛ فایده‌ی هیچ نوع شیر خشک برای تسکین کولیک به اثبات نرسیده است. هم‌چنین برخی از مطالعات نشان داده که حذف لبنیات، تخم مرغ و گندم از رژیم غذایی مادران شیرده، به تسکین گریه‌های کودکان کولیکی کمک می‌کند ولی غالب اوقات رژیم غذایی بنیان قوی علمی ندارد.

ماساژ شکم کودکان شیرخوار هم نمی‌تواند از گریه کودکان بکاهد. توصیه‌هایی مثل در گهواره گذاشتن کودک و حرکات آرام‌بخش و ملایم، استفاده از پستانک یا چوشک، در آغوش گرفتن کودک، اگرچه ممکن است در برخی موارد باعث تسکین موقت کودک شود، اما احتمالاً مهم‌ترین فایده‌ی آن احساس حمایت و اطمینان پدر و مادر است. بازی دادن کودکان و لالایی خواندن هم از روش‌هایی است که می‌تواند به صورت موقت حواس کودک را پاشان سازد.

با این‌حال، هیچ ارتباطی میان کولیک کودکان شیرخوار و بیماری‌هایی که در آینده سلامت کودک را تهدید کنند، شناخته نشده است. حتی ارتباط میان کولیک کودکان شیرخوار و ابتلا به بیماری‌های آلرژیک نیز یافت نشده است.

کولیک کودکان شیرخوار بیش از آن که برای خود کودک آزاردهنده یا خطرناک باشد، برای پدر و مادر آزاردهنده و حتی خطرناک است. داکتران هم در چنین مواردی شاید بیش از نوزاد باید به پدر و مادر توجه کنند. مادران هم باید مطمین باشند اضطراب و افسردگی‌شان بعد از طی شدن دوره گریه‌های کودک بهبود می‌یابد.