کودک‌خبر صدای بلند کودکان
#کودک‌خبر، کابل: این‌که چه طور می‌توان کودکان را به انجام و تکرار رفتارهای خوب علاقمند کرد و رفتارهای شایسته را در آن‌ها به صورت عادت در آورد، سوالی است که ذهن اغلب والدین را به خود مشغول می‌کند. گاهی دیده می‌شود که کودک شما از عهده‌ی انجام کاری برمی‌آید اما آن کار را به دفعات لازم انجام نمی‌دهد.
مثلاً سلام کردن را یاد گرفته است، اما به ندرت به افراد بزرگ‌تر از خود سلام می‌کند یا می‌تواند وظایف خانگی‌اش را انجام دهد اما در این کار سستی نشان می‌دهد. در این گونه موارد با استفاده از روش‌های تقویت رفتار می‌توان رفتار دلخواه را در کودک پُر رنگ کرد. روش تقویت مثبت تقریباً همان روش متداول پاداش است که همه با آن آشنا هستند و غالباً آن را مورد استفاده قرار می‌دهند. با این‌حال، بین پاداش و تقویت مثبت اندکی تفاوت وجود دارد که روان‌شناسان را بر آن داشته است تا به‌جای پاداش از اصطلاح دقیق‌تر تقویت مثبت استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
شش روش موثر برای اصلاح عادت‌ها و رفتارهای ناپسند کودکان
ده راه ساده برای تقویت رفتارهای خوب کودکان
چطور جدول رفتار برای اصلاح کودکان خود بسازیم؟
خودخواهی در کودکان؛ گام‌هایی برای اصلاح آن
در پاداش دادن افراد هدف ما به‌طور عمده قدردانی و سپاس‌گذاری از اعمال گذشته آن‌هاست و گرچه پاداش یک رفتار معمولاً به تکرار آن می‌انجامد هدف ما از پاداش دادن رفتار ضرور تا تکرار آن رفتار در آینده نیست. اما در تقویت مثبت هدف دقیقاً تکرار رفتار است یعنی اگر پس از تقویت یک رفتار احتمال وقوع آن رفتار در شرایط مشابه افزایش نیابد گفته می‌شود که تقویت صورت نگرفته است. تقویت مثبت بهترین و موثرترین روش افزایش رفتار خوب است. فرایندی که در آن ارایه تقویت‌کننده‌ی مثبت بعد از رفتار منجر به نیرومند شدن آن رفتار می‌شود. وقتی مادری یا پدری تصمیم می‌گیرد هر وقت فرزندش سلام کند با لبخند زدن به هنگام جواب دادن به سلام، او رفتار سلام کردن آن‌ها را تقویت کند در واقع از تقویت مثبت استفاده می‌کند.
اصول تقویت مثبت
اول: از تقویت کننده مناسب استفاده کنید. تقویت کننده‌های مختلف بر افراد مختلف تاثیرات متفاوتی دارند. هم‌چنین تاثیر یک تقویت کننده واحد بر یک فرد معیین در شرایط مختلف متفاوت است. بنابراین لازم است در استفاده از تقویت کننده‌ها در شرایط گوناگون و با افراد مختلف این نکته به خوبی مورد توجه قرار گیرد.
دوم: فوریت تقویت یک عامل مهم است. تقویت فوری اثربخشی بیشتری از تقویت همراه با تاخیر دارد و گاه تقویتی که با تاخیر انجام شده هیچ فایده‌ای ندارد.
سوم: تکرار مناسب تقویت مثبت؛ اصل مهمی در نتیجه‌بخشی آن است. کودکان اگر ببینند والدین همیشه و در هر مورد با دلیل و بی‌دلیل همه را مورد تشویق و تمجید قرار می‌دهند. رفتار تقویت‌کننده اثر تقویتی‌اش را از دست می‌دهد بنابراین لازم است مقدار و میزان مناسب تقویت رعایت گردد.
چهارم: توصیه می‌شود که از موقعیت‌ها و تقویت کننده‌های تازه‌تر استفاده کنید. افراد موقعیت‌های جدید یادگیری و انجام فعالیت‌های تازه را به موقعیت‌ها و فعالیت‌های تکراری ترجیح می‌دهند.
روش تقویت منفی برای افزایش رفتارهای مطلوب
تقویت منفی نیز سبب افزایش رفتار می‌شود. تفاوت این روش با تقویت مثبت در آن است که در تقویت مثبت ارایه یک تقویت کننده مثبت مثل یک جایزه، یک آفرین وغیره رفتار مطلوب را نیرومند می‌سازد. در حالی که در تقویت منفی حذف یک عامل منفی یا فرار از آن منجر به نیرومندی رفتار می‌شود. نام دیگر تقویت‌کننده منفی محرک آزاردهنده است زیرا حضور آن در موقعیت موجب آزار فرد می‌شود و لذا حذف آن از موقعیت یا به تعویق افتادن آن سبب تقویت رفتاری از فرد می‌شود که به حذف یا به تعویق افتادن آن منجر شده است. تقویت منفی مانند تقویت مثبت از پدیده‌های معمولی زندگی روزانه است. کودکی که تازه راه رفتن را آموخته است اگر هنگام راه رفتن قدم اشتباهی بردارد زمین خواهد خورد و به‌خصوص عضوی از بدنش درد خواهد گرفت و بعد برای جلوگیری از زمین خوردن خواهد کوشید تا از انجام حرکت غلط خودداری کند.
