Jenna Thomasson
منبع: Mommyish
#کودکخبر، کابل: میتوانید صفحات نمایشیتان را کنار بگذارید. نکتهی کلیدی در افزایش و تقویت هوش و ذهن کودک شما، حضور ذهن و وقت صحبت کردن است. در عوض، اگر فرزندی میخواهید که در بسیاری از موضوعات و مسایل برتری و مهارتهای لازم داشته باشد، طوری که فکر میکنید راز مهمی در آن نیست. این مساله ثابت شده است که کودکان و نوزادان به صورت یکسان از انجام حرکات دستوپا و فعالیتهای چند حسی و بازی کردن یاد میگیرند. با درگیر ساختن فرزندانتان در زندگی روزمره و طیف وسیعی از فعالیتهای ساده آموزشی، تاثیرات فوقالعاده مهمی بر ذهن و هوش کودکانتان بهجا میگذارید.
دخیل ساختن کودکان در زندگی روزمره و پیدا کردن فعالیتهای سادهی آموزشی برای آنان، کار چندان سختی نیست. شما به هیچ برنامه، محصول یا مدرک خاصی نیاز ندارید تا بتوانید فرزندان موفقی داشته باشید. شما حتی لازم نیست تا هیچ فرصتی را صرف جمعآوری اطلاعات کنید. بسیاری راهنماهای آماده در این زمینه وجود دارند. شما فقط باید آمادگی داشته باشید که صحفات نمایشی و دیگر وسایل الکترونیکی را محدود کنید.
اول: به پرسشهای کودکتان پاسخ دهید
یکی از سادهترین و موثرترین روشهای افزایش هوش و ذکاوت کودک این است که به سادگی همیشه به سوالات متداول آنان پاسخ دهید. با پاسخ دادن به آنها وقتی که به شما نیاز دارند، در واقع به کودک نشان میدهید که میتواند به شما اعتماد کند و اینکه فردی با ارزش و مهم است. نوزادان دارای نیازهای اساسی هستند که باید قبل از اینکه قادر به پردازش و نگهداری اطلاعات جدید باشند، برآورده شوند. با پاسخ دادن به فرزندتان به او کمک میکنید تا احساس امنیت و آرامش کند و به او اطمینان میدهید که میتواند در آیندهی خود استقلال داشته باشد. تقویت پیوند عاطفی کودک با شما موجب تحریک ذهن و فعالیت مغز و به تبع آنها ایجاد مهارتهای فکری قویتر میشود.
دوم: کودکان را با کتاب آشنا سازید
هیچگاه برای ورود کودک به جهان بیهمتای کتاب و مطالعه زود نیست. خواندن هر روزهی کتاب برای کودک، تاثیرات فوقالعاده و ویژهای خواهد داشت. خواندن برای نوزاد، به آنها امکان میدهد تا صدای شما را گوش کنند که این برای آنها آرامشدهنده است. نوزاد شما همچنین میتواند آهستهآهسته شروع به تمایز بین تُن و ریتمهای مختلفی که از صدای شما تولید میشود، نماید. همچنین گوش نوزادانی که برایشان کتاب خوانده میشود با یک دایره وسیع از واژگان آشنا میشود و کارشناسان معتقدند که شنیدن کلمات بیشتر توسط یک کودک، توانایی خواندن خودشان در آینده را بیشتر خواهد کرد.
سوم: با شیر مادر تغذیه کنید
با اینکه شما بهترین فردی هستید که نیازهای غذایی کودکتان را مییابید، بسیاری از متخصصان از خواص شگفتانگیز شیر مادر دریافتهاند که نوزادانی که در کودکی از شیر مادر تغذیه شدهاند، نسبت به آنهایی که شیر خشک مصرف کردهاند، ضریب هوشی بالاتری دارند. مطالعاتی وجود دارد که نشان میدهد بزرگسالانی که در کودکی شیر مادر مصرف کردهاند، در تستهای هوش بهتر عمل کرده و موفقتر هستند.
اگر به هردلیلی قادر به تغذیه کودکتان با شیر مادر نیستید، انتخاب یک شیر خشک دارای آهن و اسیدهای چرب ضروری مانند «دیایچای» نکته مهمی است، اما مهمترین نکتهی که باید بدانید این است که فارغ از شیر مادر یا شیر خشک، تا زمانی که در کنار تغذیه فرزندتان عشق و محبت را به او هدیه میدهید، در واقع همه چیزی که او برای رشد و بالندگی نیاز دارد برایش فراهم نمودهاید.
چهارم: زبان اشاره را آموزش دهید
آموزش زبان اشاره به کودکان یک راه موثر برای بهبود مهارتهای ارتباطی و دایره واژگان آنان است. در حالی که بسیاری از مردم بر این باورند که استفاده از زبان اشاره برای کودک در توانایی آنها در صحبت کردن تاثیر منفی میگذارد، اما در واقع اینگونه نیست و مطالعات نشان دادهاند نوزادانی که زبان اشاره را یاد میگیرند، در سن کمتری در مقایسه با همسالان خود به حرف زدن شروع میکنند.
آموزش زبان اشاره به کودک هر دو بُعد پیشرفتهای شناختی و عاطفی را در او بهبود میبخشد. همچنین به این دلیل که کودک شما بهتر میتواند با شما ارتباط برقرار کند، پیوند والدین با فرزند را افزایش میدهد. نوزادانی که از لحاظ احساسی مراقبت میشوند، برای اینکه سطح هوش خود را بالا ببرند به طور طبیعی در آینده در موقعیتی بهتر قرار خواهند گرفت.
پنجم: ارتباط چشم به چشم داشته باشید
به کودک خود نگاه کنید، با او ارتباط چشم به چشم برقرار کنید و این کار را بیشتر مواقع تکرار کنید. با نگاه کردن به کودک، شما به آنها فرصتی برای تحلیل و به خاطر سپاری چهره خود میدهید. این به خودی خود میتواند مهارتهای شناختی او را بهبود بخشد. هر بار که کودک به چهره شما نگاه میکند، مهارتهای خود را ارتقاء میدهد.
کودک شما با گذشت زمان در زمینهی توانایی تحلیل و درک احساسات موجود در چهرهی شما پیشرفت میکند. هنگامی که شما لبخند میزنید و چشمهایتان باز و روشن میشود، کودکتان به آرامی آن را با حس شادی ارتباط میدهد. آنها حتی ممکن است در واکنش به خنده شما خودشان شروع به لبخند زدن کنند. توانایی درک عواطف و دادن پاسخ مناسب به آنها مهارتی است که همه نوزادان باید در معرض آن قرار گرفته و کسب کنند.
ششم: فرصت تنها شدن بدهید
به موازات اینکه داشتن ارتباط با فرزندتان مهم است، گاهی نیز بهتر است اجازه دهید کودکتان زمانی را برای تنها بودن با خودش داشته باشد. البته این مفهوم نیست که کودک را در هر شرایطی تنها بگذارید تا گریه کند. در عوض، اگر کودک شما بیسروصدا در عالم خودش است، اجازه دهید مدتی در این حالت ادامه دهد. بگذارید زمان زیادی را به رصد کردن محیط اطرافشان بگذرانند. اگر شما به طور مداوم با اسباببازی سر او را گرم کنید و با او در تعامل باشید، آنها فرصتی برای افزایش فعالیت مغزشان نخواهند یافت. نوزادانی که بیش از حد با اطرافیان تحریک میشوند، زمان زیادی را صرف مواجهه با اطلاعات جدید کرده و قدرت پردازششان پایین میآید. اسباببازی زیاد مانع رشد فکری کودک نوپا میشود.
هفتم: با کودک زباندرازی کنید
با دیدن این مورد شاید بیشتر کنجکاو شوید که چنین کاری با هوش نوزادتان چه ارتباطی دارد؟ پاسخ، تقلید است. البته این تقلید ممکن است پس از بیش از چندین تلاش شما شروع شود، اما اگر به یک کودک دو روزه زبان درازی کنید، آنها سریعاً میخواهند کار شما را تقلید کنند.
نوزادان تازه متولد، آماده یادگیری هستند و تقلید کردن غریزی نوزاد، یکی از اولین راههایی است که آنها انجام میدهند و در این راستا خودشان را به ما نشان میدهند. هنگامی که یک کودک عمل فزیکی بیرون آوردن زبان را تقلید میکند، تواناییهای شناختیاش به سرعت رشد میکنند. کودک حرکت شما را ضبط نموده و آن را در حافظه خود ذخیره میکند و سپس تلاش میکند تا آن را کاپی کند. این توانایی شناختی، راه عالی برای تقویت هوش کودک شما است. بنابراین، اگر سعی در افزایش هوش و ذکاوت کودک خود دارید، فراموش نکنید که از این مُدل کارها انجام دهید.
هشتم: آواز بخوانید
برای آواز خواندن برای کودکتان لازم نیست که یک خواننده حرفهای باشید و حتی مجبور نیستید روی یک ملودی خاص بخوانید. کودک بیشتر به شنیدن صدای دوستداشتنی شما علاقهمند است. خواندن یک راه شگفتانگیز برای برقراری ارتباط با کودک و همچنین افزایش هوش آنهاست. آهنگها را میتوان برای تقویت هوش کودک، مهارتهای زبانی و قدرت ادراک کودک استفاده کرد. از طریق آواز کودک شما با کلمات جدید و مهارتهای حفظ کردن نیز آشنا میشود. با توجه به سن نوزاد و شروع یادگیری ریتم و قافیه آهنگ، چندان طولی نمیکشد که کودک شما خودش آهنگ را بخواند.
نهم: یک راوی باشید
هرچند در ابتدا ممکن است این کار سادهلوحانه به نظر برسد و عکسالعمل ابتدایی کودک مبهم باشد، اما او در طول روز فقط با گوش دادن به حرفهای شما چیزهای زیادی خواهد آموخت. در مورد همه چیزهایی که در طول روز انجام میدهید، با کودک خود صحبت کنید. گامبهگام از شستشو، پختن غذا، خوابیدن، دیدن تلویزیون و هرچیز دیگری که به ذهنتان برسد که میتوان تعریف کرد. کودک شما در طول این روایات نه تنها دهها کلمه جدید یاد میگیرد، بلکه آنها را با اعمال و اشیاء نیز ارتباط میدهد. این کار در زبان و رشد آن بسیار مهم است. بنابراین در تمام طول روز با کودک خود صحبت کنید. آنها دوست دارند به شما گوش کنند. البته نحوهی صحبت کردن با کودک هم بسیار مهم است و با رعایت نکات آن پیوند عمیقی بین شما و فرزندتان شکل خواهد گرفت.
دهم: از زمان تبدیل دایپرز برای آموزش کار گیرید
برای یک نوزاد زمان قابل توجهی برای تبدیل کردن دایپرز صرف میشود و چند بار در روز این کار را انجام میدهید. با استفاده از آن به عنوان فرصتی برای بهبود و پیشرفت مهارتهای شناختی کودک، از این زمان بیشترین استفاده را ببرید. برای کودک توضیح دهید که در حال انجام چه کاری هستید. اشیاء را بالا نگهداشته و نام آنها را برای کودک بگویید. شکم کودک خود را با دایپرز لمس کنید و با او حرف بزنید. کارهای ساده مانند این همراه با یک تجربه عملی، باعث تقویت هوش و ذکاوت کودک و پیشرفت مهارتهای شناختی او میشود.
یازدهم: از وسایل الکترونیکی جدا شوید
حتماً زمانی را در خانه باید در نظر بگیرید که همه ابزارهای الکترونیکی خاموش باشند. با اینکه البته بسیاری از این وسایل و بازیهای آموزشی تلویزیونی وجود دارد، اما هیچ کدام از آنها نمیتوانند با تعامل رو در روی انسان با انسان مقایسه شوند. تقویت هوش کودک ویا ذکاوت، او از طریق نرم افزارهای کمپیوتری، موبایل و برنامه یا نمایش تلویزیونی امکان پذیر نیست. کودک برای افزایش هوش و تعامل خود نیاز به ارتباط مستقیم دارد که وقتی شما یا کودکتان در مقابل صفحه نمایش هستید، نمیتوانید آن را فراهم کنید.
دوازدهم: به مکانهای جدید بروید
در حالی که شما میتوانید بسیاری از فرصتها را برای یادگیری درست در خانه نیز برای نوزادتان فراهم کنید، اما ذهن کودک شما شیفتهی طعم کشف مکانهای جدید است. لذا از یک کالسکه استفاده کرده، بیرون بروید و پیاده روی کنید. علاوه بر نوزادان، فعالیت بیرون از خانه به سلامت روحی و جسمی کودکان بزرگتر هم تاثیر دارد. در حین راه رفتن، با کودک خود صحبت کنید. در مورد محل جدیدی که کاوش میکنید برای آنها بگویید. برای توصیف آنچه که ممکن است احساس کند، وقت بگذارید. دستان کودک خود را بگیرید و به آنها اجازه دهید تا همه چیز را لمس کنند و در کنار آن از کلمات و توضیحات واضح برای توصیف آن مورد لمس شونده استفاده کنید. اینگونه کودک شما امکان آشنایی با واژگان جدید و توانایی برای توصیف احساساتش را پیدا خواهد کرد. خودتان هم حال و هوایی تبدیل میکنید. بنابراین، این یک فرصت برد برد برای شماست.
سیزدهم: با کودکتان چشمپُتکان بازی کنید
بازی با کودک، برای او در واقع چیزی فراتر از یک سرگرمی است. چشمپُتکان یکی از اولین بازیهایی است که بسیاری از بچهها بازی میکنند و شما برای نوزاد میتوانید با اشیاء این بازی را انجام دهید. اینگونه کودک درک میکند که وقتی چیزها ناپدید میشوند، توانایی ظهور دوباره را دارند. نوزادان با این دانش متولد نمیشوند و این چیزی است که باید به آنها آموزش داده شود. از طریق بازیهایی مانند این نوزادان قادر به توسعه این نگرش بوده که به نوبه خود باعث افزایش هوش آنها میشود.
چهاردهم: فرصت دهید تا با خیال راحت با اشیا بازی کنند
همه والدین تجربه این صحنهها را از کودکشان دارند. به نظر میرسد که کودکان تصور میکنند که از دید شما نیز این یک بازی خوب است. آنها همه چیز را از میز، وان حمام، تخت خواب و حتی از پنجره موتر پرتاب میکنند. وقتی کودکان این کار را انجام میدهند، راجع به قوانین یاد میگیرند. ما نیز به عنوان پدر و مادر باید آنها را در این پروسهی یادگیری کمک و همراهی کنیم. بنابراین در حالی که مطمین هستید فرزند شما این کار را بدون خطر انجام میدهد، با او بازی کنید. شما حتی میتوانید به این منظور اشیاء بیخطر را خودتان در اختیار او قرار دهید.
پانزدهم: هرچیزی را بشمارید
تعداد همه چیزهایی که با آن تماس دارید و مراحل هرکاری را که انجام میدهید، با کودک خود بشمارید. اگر به سمت موتر میروید، قدمهایتان را شمارش کنید. اجازه دهید آنها بدانند که یک دایپرز و دو کفش دارند. اگر شیر گرم میکنید، ثانیههایی را که طول میکشد، بشمارید. انگشتان دست خود را بشمارید و … . بدون شک مزایای زیادی در این کار وجود دارد. با شمارش دایم کودک شما اعداد و چگونگی شمارش را یاد میگیرد. اینگونه همچنین آنها مفاهیم اولیه ریاضی و تناظر یک به یک را درک خواهند کرد.
شانزدهم: بازیهای حسی بکنید
اگرچه برای برخی از والدین دشوار است، اما یکی از بزرگترین چانسها برای رشد کودک این است که اجازه دهید فرزند شما خود را چتل کند. بازیهای حسی دارای مزایای بیشماری برای کودک شماست از جمله رشد زبان، رشد شناختی، مهارتهای خوب حرکتی و توانایی حل مساله. بازی حسی عملی است که باعث تحریک حواس فرزند شما میشود. فعالیتهای حسی کودکان را تشویق به کشف، تحقیق و استفاده از روشهای علمی در حین بازی میکنند. بنابراین، اگر احساس میکنید که به ریختوپاش و چتل کردن کودک حساسیت دارید، از مواضعتان عقبنشینی کرده و به کودک خود آب رنگ، رنگ ناخن، شن بازی و یا حتی چیزهای کثیفتر بدهید و اجازه دهید مغز آنها رشد کند.
هفدهم: شعرهای کودکان بخوانید
از آنجا که این شعرها اغلب تکراری هستند، کودک بارها آنها را میشنود و این چیزی نیست که آنها در مکالمه عادی روزمره تجربه کنند. این به آنها فرصتی برای یادگیری سریعتر لغات جدید داده و همچنین توانایی آنها برای استفاده از مهارتهای حافظه را افزایش میدهد. این شعرها معمولاً کوتاه هستند و این در عین اینکه اجازه میدهد تا مهارتهای گوش دادن در آنها افزایش یابد، خستهکننده هم نیستند. این اغلب آغاز راه علاقهمندی به کتاب و ادبیات است. لذا برای خواندن شعرهای مورد علاقه کودک خود وقت بگذارید و او را در راه بالندگی بیشتر یاری رسانید.