کودکخبر، کابل: در دنیای امروزی، کودکان ما نیز استرس، ناراحتی و نگرانی را میآموزند. کودک با بازی کردن میآموزد که مشکلاتش را چگونه حل کند. به همین دلیل لازم است گاهی وقتها او را رها کنید تا به تنهایی بازی کند و تنهایی مشکلاتش را حل کند.
کودکان مدتها قبل از پاگذاشتن به دوران بزرگسالی، فشار روانی را تجربه میکنند. برخی کودکان مجبورند تا بامشکلاتی چون کشمکشهای خانوادگی، جدایی مادر و پدر، تغییرات دایمی در مکتب، همسایهها، توافقات مراقبت از کودک، فشار گروههای همسن و سال و بعضی وقتها حتی با خشونت در خانواده یا جامعه دست و پنجه نرم کنند.
دکتر محمدجواد قاسمزاده نویسندهی کتاب روانشناسی کودک، میگوید که تاثیر فشار روانی روی کودک بستگی به شخصیت، میزان پختگی و نوع سازگاری او دارد. به گفتهی او، تشخیص این که چه وقت بچهها زیر بار فشارها خم میشوند، ساده نیست. آقای قاسمزاده در کتابش گفته است برای کودکان اغلب توضیح دقیق احساسشان سخت است. او معتقد است که برخی از کودکان وقتی تحت فشار روانی هستند گریه میکنند، پرخاشگر، گستاخ یا زودرنج میشوند. برخی دیگر ممکن است خوب رفتار کنند اما نگران، ترسو و وحشتزده بشوند.
دکتر محمدجواد قاسمزاده میافزاید که استرس میتواند برسلامت جسمی کودکان تاثیر بگذارد. تنگی نفس یا آسم و همچنین حساسیت پیدا کردن به مواد حساسیتزا موجود در هوا که چشمها، بینی، سینوسها، گلو، و لولههای برونشی موجود در ریهها را گرفتار میکند، سر درد میگرنی، بیماریهای معده مثل کولیت یا التهاب روده، سندرم روده تحریک پذیر و زخم گوارشی، از جمله بیماریهایی هستند که در موقعیتهای تنشزاد وخیمتر میشوند.
دکتر محمدجواد قاسمزاده میگوید که والدین میتوانند به کودکانشان کمک کنند تا تاثیرات فشار روانی را به حداقل نگهدارند. به گفتهی او، در گام نخست، والدین باید سطح فشار روانی خودشان را کنترول کنند. در تحقیقی پیرامون خانوادههایی که حوادث تلخ و ناگواری مانند زمین لرزه، یا جنگ را تجربه کردهآند، بهترین مبنای پیشبینی چگونگی سازگاری کودکان با مشکلات، نحوهی سازگاری والدینشان است. پدر و مادر باید به خصوص از زمانی که سطوح فشار روانیشان در روابط زناشویی تاثیر میگذارد آگاه باشند. جنگ و دعواهای مکرر بین والدین برای کودکان اضطرابآور است.
به گفتهی آقای قاسمزاده، مساله دومی که والدین برای کاهش استرس کودکانشان درنظر بگیرند این است که خطوط ارتباطی را باز بگذارند. کودکان وقتی با والدینشان ارتباط خوبی دارند، احساس بهتری نسبت به خود پیدا میکنند. کودکانی که دوست نزدیک ندارند، در مورد احساس فشار روانی ناشی از مشکلات، در خطر هستند. والدین باید با برنامهریزی، قرارهای بازی و سایر تفریحات، از روابط دوستانه کودکانشان حمایت کنند.
همچنین والدین باید جدول زمانی برنامه روزانه را با توجه به خلق و خوی فرزندانشان در ذهن خود پیریزی کنند. اگرچه اغلب کودکان رد محیطی آشنا و کلیشهای با امور روزمره ثابت و حد و مرزهای کاملاً امن رشد میکنند، اما میزان تحملشان در مقابل تحریک متفاوت است.
با اینحال، مهم نیست که جدول زمان بندیشده کودکان چقدر مزدحم است، آنها در هر سنی به بازی و آرامش نیاز دارند. کودکان از بازی برای شناخت دنیای اطراف، بررسی افکار و آرام کردن خودشان استفاده میکنند.