کودک‌خبر صدای بلند کودکان
نویسنده: Tereasa Pitman
منبع: Today’s Parent
کودک‌خبر، کابل: نگران هستید که کودک شما وزن خود را به شکل طبیعی به دست نمی‌آورد؟ در این مطلب به روند معقولی که باید در سال اول تولد کودک انتظار داشته و کارهایی که در صورت عدم تحقق آنها باید انجام دهید اشاره شده است.
زنی که کودک دوم خود را به دنیا آورده بود، اظهار می‌کرد که فرزندش هنگام تولد ۳٫۳ کیلوگرام وزن داشته و پس از ابتلا به زردی تا سه‌و‌نیم هفتگی هنوز به وزن اولیه تولدش نرسیده بود. سپس به نظر می‌رسید که او سریع‌تر وزن می‌گیرد. در نظر این مادر، کودکش جزء بچه‌هایی است که در وزن گرفتن کمی کندتر از سایر نوزادان است و احتمالاً خیلی از ما نیز راجع به فرزند ما همین فکر را می‌کنیم.
این زن ادامه داد که این رویه‌ی رشد خوب در چهار ماهگی کودکش دوباره متوقف شد و میزان افزایش وزن او دوباره کاهش یافت، به گونه‌ای که بین چهار تا شش ماهگی او تنها ۲۵۰ گرام وزن اضافه کرد. از سوی دیگر، او کمی قبل از مراجعه به داکتر بیمار بود و این زن تصور می‌کرد که این موضوع وزن او را تحت تاثیر قرار داده است. داکتر عمومی نیز پس از بررسی‌های لازم آنها را به داکتر متخصص کودکان ارجاع داد.
در سال‌های اخیر، درک ما از افزایش وزن طبیعی کودک بهبود یافته است. والری مارچاند، متخصص گوارش و کودکان در مونترال و رییس کمیته تغذیه و گاسترونترولوژی دانشکده طبی کانادا، از گروهی بود که استفاده از نمودار رشد جدید ایجاد شده توسط سازمان صحی جهان، «WHO»، را پیشنهاد کرد. در حالی‌که نمودارهای پیشنهادی قبلی برای بررسی افزایش وزن کودک، مبتنی‌بر نشانه‌گذاری و دنبال کردن الگوهای رشد کودک و برای نوزادان تغذیه شده با شیر خشک تدوین شده بود، این نمودارهای جدید مبتنی‌بر نوزادانی است که در اواسط سال اول تولد و در حین شیرخوارگی از غذاهای جامد نیز استفاده می‌کنند.
مارچاند ادامه می‌دهد که عامل بزرگ‌ترین تفاوت بین نمودارهای جدید و نمودارهای قدیمی این است که نوزادان شیرخوار از شیر مادر در چهار تا شش ماهه اول سریع‌تر رشد می‌کنند و سپس این رویه کاهش می‌یابد، در حالی که نوزادانی که شیر خشک می‌خورند برعکس بوده و ابتدا به آرامی و سپس سریع‌تر رشد می‌کنند. بنابراین با استناد به نمودارهای قدیمی، می‌تواند این‌گونه به نظر برسد که یک نوزاد تغذیه شونده از شیر مادر پس از مدت کوتاهی دیگر رشد خوبی ندارد. اکثر متخصصان کودکان می‌دانستند که نوزاد مراجعه شده به لحاظ رشدی خوب است، اما بسیاری از والدین با دیدن این نمودارها نگران می‌شوند و بعضی از آنها شیر خشک را نیز به تغذیه کودک‌شان اضافه می‌کنند. اما با استفاده از نمودارهای جدید، والدین متوجه خواهند شد که تغذیه نوزاد از شیر مادر مناسب بوده و نیازی به افزودن خوراکی‌های اضافی دیگر نیست.
افزایش وزن طبیعی برای نوزادان شیرخوار چقدر است؟ انتظارات متوسط و معقول برای افزایش وزن نوزادان شیرخوار به شرح زیر است:
- ü در چند روز اول پس از تولد، نوزادان به طور معمول مقداری از وزن خود را از دست می‌دهند و سپس طی حدود ۱۰ روز به وزن تولد خود می‌رسند. اگر بازگشت وزن کودک این گونه نیست، کودک و نحوه‌ی تغذیه او باید توسط یک داکتر ارزیابی شود.
- ü در سه ماه اول، یک کودک باید به طور متوسط ۱۴۰ تا ۲۱۰ گرام در هفته به دست آورد. جک نیومن متخصص تغذیه با شیر مادر و متخصص کودکان در تورنتو اشاره می‌کند که البته این میانگین‌ها می‌توانند گمراه کننده باشند.
- ü بین سه تا شش ماهگی، متوسط افزایش وزن نوزاد از مقدار بالا کاهش یافته و به ۱۰۵ تا ۱۴۷ گرام در هفته می‌رسد.
- ü بین شش تا ۱۲ ماهگی، میانگین رشد ۷۰ تا ۹۱ گرام در هفته است.
- ü به طور متوسط، نوزادان در چهار یا پنج ماهگی دو برابر و در یک سالگی سه برابر وزن تولد خود را دارند.
مارچاند اضافه می‌کند که والدین باید آگاه باشند که وزن تولد نوزاد بیشتر به رژیم غذایی و سلامتی مادر در دوران بارداری بستگی دارد تا به جنتیک. به عنوان مثال، مادرانی که دارای دیابت بارداری هستند احتمالاً یک نوزاد بزرگ‌تر از حد معمول دارند حتی اگر جنتیک کودک در بزرگ‌سالی او، حکم به اندازه کوچک او بدهد. برعکس ممکن است نوزادان دیگر در بدو تولد کوچک‌تر از حد متوسط باشند اما به طور جنتیکی برای بزرگ شدن در بزرگ‌سالی مستعد باشند. مارچاند می‌گوید: «پس برخی از نوزادان سریع وزن می‌گیرند، در حالی که برخی دیگر روال معکوسی دارند.»
چه موقع باید نگران وزن کودک خود باشید؟
در حالی که معمولاً نوزادانی که به آرامی وزن می‌گیرند بیشترین توجه را به خود جلب می‌کنند، اما به ویژه از زمان معرفی نمودارهای WHO نگرانی‌های جدیدی در مورد نوزادانی که سریع وزن می‌گیرند نیز به وجود آمده است. مارچاند می‌گوید: «شما باید به قد و وزن به طور توام نگاه کنید. یک کودک که در درجه صد-یک ۵۰ وزن بوده، اما تنها در پنجمین صد-یک از نظر قد قرار دارد، ممکن است اضافه وزن داشته باشد. اما کودکی که در صد-یک ۹۵ برای هر دوی وزن و قد است، رشد مناسبی دارد.»
افزایش وزن سریع کودکان برای نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند، محتمل‌تر است و مارچاند می‌گوید که گاهی اوقات کودکی که ۱٫۷ لیتر شیر خشک را در یک روز می‌نوشد بسیار سریع رشد می‌کند. او می‌گوید: «این موارد باید مورد توجه قرار گیرند، زیرا پدر و مادر ممکن است نشانه‌های کودک را اشتباه تفسیر کنند.»
نیومن اظهار می‌کند که افزایش وزن و سلامتی نوزادانی که شیر مادر می‌خورند، کم‌تر نگران‌کننده است. زیرا نوزادان تغذیه شونده با شیر مادر هنگامی که خودشان سیر می‌شوند، متوقف می‌شوند نه زمانی که شیرچوشک خالی شده است و آنها بهتر قادر به تنظیم مصرف خودشان هستند.
نیومن اضافه می‌کند که در حالی که پیگیری افزایش وزن کودک یک کار مفید است، اما باید عاقلانه انجام شود. ما با تعدادی عدد سر و کار داریم، اما آنها تنها بخشی از داستان هستند. مقیاس‌ها می‌توانند اشتباه باشند و شما ممکن است در دو محل مختلف، از جمله در شفاخانه و معاینه‌خانه داکتر) دو مقیاس متفاوت و غیرقابل مقایسه دریافت کنید. اشتباهات در مقیاس‌های وزن به ویژه برای کودکان شیرخوار از شیر مادر معمولاً رخ می‌دهد.
برای وزن‌گیری چه باید کرد؟
زنی اظهار می‌کند که فرزندش در حدود ۴٫۲ کیلوگرم متولد شده است، اما روند اضافه کردن وزن او کند بوده و تا یک سالگی فقط به دو برابر این مقدار رسیده است. نرخ کند رشد او از حدود شش هفتگی توجه داکتر را نیز به خود جلب کرده بود، اما این زن قصد داشت تا زمانی که فرزندش برای خوردن غذاهای جامد آماده شود به طور انحصاری به تغذیه او با شیر مادر ادامه دهد.
جک نیومن متخصص کودکان و تغذیه با شیر مادر می‌گوید که گام اول برای بهبود شیوه شیر دادن به نوزاد، بهبود گرفتن پستان است. مهم است که مادر زمانی که کودک شیر می‌خورد را از زمانی که فقط به صورت بازی‌گونه دهن می‌زند، تشخیص دهد. هنگامی که کودک خیلی نمی‌تواند بنوشد، فشردن سینه می‌تواند کمک کند تا شیر به دهان کودک وارد شود. اگر روال افزایش وزن کودک کاهش یافته یا حتی متوقف شود، ممکن است شیر مادر کاهش یافته باشد و این باید توسط فردی با تخصص تغذیه با شیر مادر مورد بررسی قرار گیرد. چگونگی قرارگیری کودک هنگام شیر خورن نیز برای دریافت حداکثر شیر ممکن، مهم است.
پس از مدتی کوتاه زنی که از رشد ناکافی وزن کودکش گله‌مند بود، متوجه شد که این مقدار افزایش در نمودارهای جدید سازمان صحی جهان استاندارد تلقی شده و به او در مورد میزان رشد فرزندش اطمینان می‌دهد و از آنجایی که او باانگیزه و فعال بود، اعتماد به نفس لازم در ادامه دادن به شیردهی فرزندش را دریافت کرد.
