منبع: Medical News Today
#کودکخبر، کابل: مادرانی که تصمیم دارند تا موارد شیردهی به نوزادانشان را کاهش دهند و یاهم آنان را از شیر بکشند، بهدنبال راههای مناسب و آسان میگردند.
از شیر گرفتن نوزادان به ویژه کودکانی که برای مدت طولانیتر با شیر مادر تغذیه شدهاند، کار ساده و آسان نیست و زمان بیشتری میبرد. اما، راهکارهای زیر میتواند به مادر و نوزاد کمک کند تا یک برنامه تغذیه جدید در پیش گرفته و باعث استرس و نگرانی مادر و کودک نشود و روند شیر گرفتن نوزادان را آسان سازد.
اول: چه زمانی نوزاد از شیر گرفته شود
روند شیردهی یا توقف آن نباید اجباری باشد و در هر دو مورد، مادر باید آمادگی لازم و کافی داشته باشد. بااینحال، دستورالعملی کُلی و ساده وجود دارد که به مادران کمک میکند در این مورد بهتر تصمیم بگیرند.
اکادمی سلامت نوزادان امریکا توصیه میکند که نوزادان تا شش ماه اول زندگی خود، فقط باید از شیر مادر تغذیه کنند. بعد از شش ماهگی علاوهبر شیر مادر میتوان از غذاهای جامد نیز برای تغذیه نوزادان استفاده کرد و پس از آن بهمدت یک سال یا هر زمانیکه مادر و کودک تمایل دارند شیردهی مادر میتواند ادامه داشته باشد.
نوزادان پس از یک سالگی، از شیر مادر بهعنوان غذای مکمل و منبع راحت انرژی تغذیه میکنند. علاوهبر آن این منبع مهم تغذیه میتواند از دستگاه ایمنی کودک محافظت کند.
برخی مواقع مادران شیرده بهدلیل احساس درد یا ورم در پستان، فشار اجتماعی یا ترس از اینکه نوزادش بهاندازهی کافی شیر نمیخورد، تصمیم میگیرند شیردهی را متوقف کنند اما درصورتیکه تمایل به ادامهی شیردهی دارند، بهتر است تا این مورد با داکتر یا متخصص کودک مشورت کنند.
دوم:از تغذیه مناسب کودک اطمینان حاصل کنید
مادرانی که کودکان زیر یک سال خود را از شیر میگیرند، باید از شیرخشک یا شیر یک خانم دیگر برای تغذیه نوزاد استفاده کنند.
کودکان بالاتر از شش ماه همچنان به تغذیه با شیرخشک یا شیر خانم دیگر احتیاج دارند، اما میتوانند در کنار آن از غذاهای جامد مناسب با سن خود تغذیه کنند. کودکان زیر یک سال بههیچعنوان نباید از شیر گاو، شیر سویا یا هر نوع محصول مشابه دیگر استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
۹ روش درمان خانگی زردی نوزادان
چرا نوزادان از خواب میپرند و گریه میکنند؟
۱۱ فایدهای که تغذیه با شیر مادر برای نوزاد و مادر دارد
نوزادانی که غذای جامد میخورند، باید میزان مناسبی از پروتیین، آهن و سایر مواد مغذی دریافت کنند. والدینی که در این زمینه نگران هستند میتوانند در مورد تغذیه و میزان کالُری دریافتی کودک با داکتر متخصص اطفال مشورت کنند.
ممکن است بعضی کودکان بهطورمعمول بهمیزان کافی آهن و ویتامین دی دریافت نکنند و برای جبران به مولتیویتامین و سایر مکملهای غذایی نیاز داشته باشند.
سوم: عوامل استرسزا را از بین ببرید
بعضی از نوزادان خیلی زود از شیر گرفته میشوند اما برای بقیه اینطور نیست. داشتن یک برنامهی مناسب برای تغییر تغذیهی نوزاد سبب میشود که راحتتر کودک را از شیر بگیرید. همچنین هرقدر این تغییر تغذیه آرامتر اتفاق بیفتد، مادر و کودک استرس کمتری خواهند داشت. زمانهایی که استرس کمتری دارید برای از شیر گرفتن کودک مناسبتر هستند.
همچنین سعی کنید در این مواقع زمان بیشتری را با کودک سپری کنید. بعضیاوقات هنگامیکه کودکان از شیر گرفته میشوند، دچار اضطراب میشوند و بیشتر به مادر خود میچسبند.
والدین باید برای از شیر گرفتن کودک برنامهی یک یا چند هفتهای داشته باشند و اگر کودک این روند را بهخوبی پذیرفت، آن را ادامه دهید.
چهارم: شبها شیر ندهید
زمانی که کودکان بین شش ماهگی تا یک سالگی قرار دارند، معمولاً شبها کمتر از شیر مادر تغذیه میکنند. این روند «از شیر گرفتن شبانه» نامیده میشود و به مادر این فرصت را میدهد تا مقدار بیشتری استراحت کند و در طول روز بهتر فعالیتهایش را انجام دهد. مادران میتوانند از همین زمان برای از شیر گرفتن کودک استفاده کنند.
پنچم: دفعات شیردهی را به تدریج کاهش دهید
توقف یکبارهی شیردهی به نوزاد، بسیار دشوار و وسوسهانگیز است، اما اینکار میتواند سبب ورم و درد سینه و ناراحتیهای روحی برای مادر و کودک شود، اما بهترین روش این است که بهآرامی تعداد دفعات شیردهی را طی چند هفته کم کنید. میتوانید این کاهش دفعات را با وعدههایی که برای کودک خیلی مهم نیست یا میزان کمی شیر میخورد، شروع کنید.
چند روز کودک را به همین مرحله عادت دهید و بعد وعدهی بعدی را کم کنید. این کار را تا جایی ادامه دهید تا در نهایت تمام وعدههای شیردهی متوقف شود.
ششم: از شیرچوش استفاده نمایید
استفاده از شیرچوش میتواند بسیاری از ناراحتیهای مربوط به از شیر گرفتن کودک را کم کند. بهتر است که در هر وعده مقدار کمی از شیر خود را بدوشید و با چوشک به نوزادتان بدهید و این کار باعث میشود تا از تولید بیشتر شیر مادر جلوگیری شود.
در فرایند شیردهی از قانون عرضه و تقاضا پیروی کنید. زمانیکه کودک میزان زیادی شیر میخورد یا مادری بهطور مرتب شیر خود را میدوشد، بدنش روند تولید شیر را ادامه خواهد داد. هرقدر کودک شیر کمتری بخورد، مادر شیر کمتری تولید میکند. بااینحال، بسیاری از زنان در این زمان در بدنشان احساس ورم یا ناراحتی میکنند.
یکی از این روشها برای کم کردن این ناراحتی دوشیدن مقداری از شیر است. از دوشیدن مقدار زیادی شیر خودداری کنید، زیرا در این صورت مقدار تولید شیر بیشتر میشود. بهتر است دو تا سه دقیقه یا تا زمانیکه دردی ندارید، شیر خود را بدوشید.
خانمهایی که در روند گرفتن شیر از کودکشان قرار دارند، میتوانند از همین شیر دوشیدهشده برای وعدهی بعدی شیردهی نوزاد استفاده کنند. استفاده از شیر دوشیده بهجای شیردهی از پستان سبب میشود تا تولید شیر بهسرعت کاهش پیدا کند.
هفتم: درمان درد و تورُم سینه مادر
درصورتیکه استفاده از شیردوش فایدهای نداشت، خانمهای شیرده میتوانند از روشهای دیگری برای رفع ناراحتی سینه استفاده کنند. هم استفاده از شیردوش و هم شیردهی هردو میتوانند میزان تولید شیر را افزایش دهند، همچنین میتوانند ناراحتیها را بیشتر سازند و روند از شیر گرفتن کودک را طولانیتر کنند.
راهکارهایی که میتوانند به کاهش ناراحتیهای سینه مادر کمک کند:
- استفاده از برگ گلکلم برای سینه، برگهای سرد میتواند برای ورم مناسب باشد؛
- از دواهای ضدالتهابیِ غیراستروییدی برای کاهش درد استفاده کنید؛
- قبل از شیردهی از کمپرس گرم یا حمام داغ استفاده کنید؛
- قبل از شیردهی از کمپرس سرد استفاده کنید؛
- با مشورت و تشخیص داکتر میتوانید از داروهای ضد بارداری استفاده کنید. تولید شیر در بعضی از خانمهایی که تابلیتهای ضدبارداری مصرف میکنند کاهش مییابد و ناراحتیهایی حاصل از گرفتن کودک از شیر کم خواهد شد؛
- سینهی خود را ماساژ دهید تا خطر بستهشدن مجاری شیری کاهش یابد؛
- زمانیکه سینه سنگین میشود از سینهبندهای حمایتی استفاده کنید. محکم بستن سینه میتواند میزان درد را بیشتر کند و سبب التهاب سینه شود.
هشتم: علایم اختلال را دریابید
از شیر گرفتن کودک میتواند استرسزا باشد و در موارد نادری احتمال خطر وجود دارد. التهاب سینه و سوءتغذیه کودک، دو خطر اولیهی از شیر گرفتن کودک است. در این مواقع بعضی از مادران دچار افسردگی یا اضطراب میشوند و بعضی از نوزادان تلاش میکنند تا بدون تغذیه با شیر مادر خودشان را تسکین دهند. با مشاهده موارد زیر به داکتر مراجعه کنید:
- ایجاد تب در مادر؛
- سینههای مادر متورم، سرخ و داغ شوند؛
- ترشحات سبزرنگ یا بدبوی از سینه بیرون شود؛
- مادر علایم افسردگی یا علایم اضطراب داشته باشد؛
- دایپرز کودک کمتر تَر و چَتَل شود؛
- تغییر مشخصی در الگوی خواب کودک ایجاد شده باشد و بهمدت طولانی، در حدود یک یا دو هفته ادامه داشته باشد.
نهم: حفظ آرامش نوزاد
شیر مادر چیزی بیشتر از یک منبع تغذیهای است. زمانیکه کودک دچار استرس یا ترس میشود، شیر مادر میتواند منبعی برای ایجاد حس آرامش باشد. بسیاری از کودکان درحالیکه شیر میخورند به خواب میروند.
این راهکارها آسایش و آرامش نوزاد را هنگام گرفتن از شیر مادر تامین میکند:
- ارتباط پوستی با کودک را حفظ کنید؛
- به کودک آرامش دهید؛
- با کودک بازی کنید، برایش آواز بخوانید و او را بیرون ببرید؛
- کودک را در آغوش بگیرید و بهآرامی تکان دهید؛
- درصورتیکه کودک دندان درآورده است میتوانید حلقههای پلاستیکی مخصوص دندان گرفتن را در یخچال سرد کنید و به کودک بدهید؛
- شیوهی جدیدی برای خواباندن کودک پیدا کنید تا کودک بهراحتی به خواب برود.
از افراد دیگر یا مراقب برای آرامکردن کودک استفاده کنید. زمانیکه نوزادان از شیر گرفته میشوند، ممکن است بهشدت تلاش کنند تا از شیر مادر تغذیه کنند. در این مواقع اجازه دهید تا فرد دیگری به کودک غذا دهد یا او را آرام کند؛ این روش میتواند بهطور واضح موجب کاهش استرس مادروپدر شود.
مادران باید در مقابل نوزادانی که تمایلی ندارند از شیر گرفته شوند صبور باشند. ممکن است در مراحل اولیهی رشد کودک اختلالی ایجاد شود، کودک مضطرب شود، به مادر بچسبد یا بیشازحد معمول گریه کند، اما بعد از گذشت چند هفته، این موضوع بهبود مییابد.