عبدالاحمد حسینی
فضای بزرگسالاری و پدرسالاری در خانوادهها باعث شده تا کمتر به حرفهای کودکان و نوجوان گوش داده شود و از مشورهی درستشان استفاده گردد. وجود چنین فضایی باعث میشود تا کودکان نسبت به والدین اعتماد خود را از دست بدهند.
شماری از کودکان معتقدند که جوی حاکم در خانوادههایشان باعث شده است که آنان نتوانند مفکوره و یا نظریههای شان را در بارهی برخی از مسایل با بزرگترهای خانواده به ویژه والدین به میان بگذارند.
نوید یک نوجوان شانزده ساله است که پدرش معتاد به مواد مخدر است. نوید که خودش شاگرد مکتب است، میگوید که بارها تلاش کرده تا مانع استعمال مواد مخدر توسط پدرش شود، اما بهدلیل حاکمیت بزرگسالاری در خانوادهها موفق نشده تا پدرش را از استعمال مواد مخدر بازدارد. نوید به کودکخبر گفت: «من چندین بار کوشش کردم که پدرم را از این کارش منع کنم تا حداقل در خانه استفاده نکند، اما پدرم به حرفهایم گوش نمیدهد و مرا مورد لت و کوب قرار میدهد و میگوید که تو هنوز خوردی و حق نداری به من راهم را نشان بدهی.»
در همینحال، برخی از بزرگان خانوادهها که رفتارهای نامناسب دارند نیز، به مشکل خود اعتراف میکنند اما از آن به عنوان یک عادت نام میبرند. علیمحمد یک جوان سی ساله است که در داخل و بیرون خانه سیگریت دود میکند. علیمحمد معترف است که کشیدن سیگریت در جمعی از افراد دیگر، نفرتآور است و بارها کودکان برادرش از او خواستهاند تا از کشیدن سیگریت خودداری کند. او به کودکخبر گفت: «باوجودیکه هنوز فرزند ندارم اما پسران برادرم کوشش میکنند که مرا از ضررهای سیگریت و قضاوت دگران آگاه کنند. اما من که عادت کردم نمیتوانم به خواستهایشان اهمیت ویا یک جواب منطقی بدهم.»
در همینحال، شماری از روانشناسان میگویند که رفتارهای اکثر بزرگسالان در خانوادهها باعث شده تا کودکان در بعیضی از خانوادهها به حاشیه رانده شوند.
زهرا میرزایی یک تن از روانشناسان، از رفتار نادرست کلان سالان انتقاد کرده میگوید که در اکثر خانوادهها نظام بزرگسالاری حاکم است و به حرفهای کودکان گوش داده نمیشود. خانم میرزایی به کودکخبر گفت: «جامعهی ما یک جامعه بزرگسالاری است و بزرگسالان هر کاری را که میکنند، گمان میکنند که همهی کارهایشان درست و بجا است. به همین دلیل آنها به حرف کودکان زیاد توجه نشان نمیدهند.»
زهرا میرزایی همچنان بیان کرد که یک بخشی از تربیت کودک از طریق الگو پذیری انجام میشود و کودکان و نوجوانان، کلانسالان را مورد الگو قرار میدهند و از رفتار بزرگسالان خانوادههای خود تقلید میکنند. به باور خانم میرزایی، گفتار چندان تاثیری روی رفتار و تربیت کودکان ندارد، کودکان هرآنچه از بزرگسالان بیبیند همان را انجام خواهند داد.
خانم میرزایی نسبت به بیتوجهی والدین و بزرگسالان به حرفها و خواستهای منطقی کودکان و نوجوانان هشدار داده میگوید که اگر به حرفهای منطقی و درست کودکان گوش داده نشود، کودک در آینده پرخاشگر به بار خواهد آمد و در خانواده و اجتماع دیکتاتورانه عمل خواهد کرد.
زهرا میرزایی تاکید کرد که والدین باید تلاش کنند تا از دوران کودکی با فرزندان خود رابطهی صمیمانه برقرار کرده و با آنها مشورت کنند. او گفت، هرگاه چنین اقدامی صورت نگیرد، کودکان بهدنبال جلب اعتماد و محبت به افرادی بیرون از خانه رو خواهند آورد.