نویسنده: انیشا نیار
منبع: Parenting
کودکخبر، کابل: نوزادانی که قبل از هفته سیوهفتم بارداری به دنیا میآیند، نارس نامیده میشوند و بروز این اتفاق میتواند منجر به بسیاری از مشکلات صحی و رشدی در نوزادان شود. مغز در بسیاری از پیش درآمدهای لازم برای رشد، به شدت تحت تاثیر قرار میگیرد و منجر به اختلالات یادگیری و فکری میشود. همچنین ممکن است باعث مشکلات ارتباطی، مشکلات رفتاری مانند ADHD و همچنین مشکلات عصبی مانند فلج مغزی شود.
رشد ابتدایی کودک
از لحظهای که بتوانید وجود یک کودک را تصور کنید و شاید به نوعی از لحظه شکلگیری نطفه، مغز او شروع به رشد میکند. اگر کودک بعد از هفته سیوهفتم به دنیا بیاید، با یک مغز رشد یافته کامل و با بیش از ۱۰۰ نورون متولد خواهد شد.
اما اگر نوزاد زودتر از این زمان متولد شود، مغز او به اندازه کافی رشد نخواهد کرد و به همین علت ممکن است با چندین مشکل صحی متعدد و نارسایی همراه باشد. مغز کودک پیش از تولد داخل رحم و پس از تولد خارج از رحم در حال رشد است.
- داخل رحم
مغز به سرعت در داخل رحم رشد میکند. در هفته سوم بارداری، سه قسمت مغز تشکیل میشود. در پایان ماه اول، مغز شروع به کار میکند. در سه ماه دوم، مغز به تمام قسمتهای بدن متصل شده و با اندام ارتباط پیدا میکند. در سه ماهه سوم، رشد مغز و همچنین رشد سر، در سریعترین حالت خود قرار دارد. به همین دلیل برای نوزادان زودرس و آنهایی که قبل از این مراحل حیاتی متولد میشوند، مغز به درستی رشد و توسعه نمییابد.
- خارج از رحم
از آنجایی که رشد مغز در نوزادان زودرس به خطر جدی افتاده است، سلامتی کلی آنها تهدید شده و از مشکلات نورولوژیکی و همچنین مشکلات عصبی و آسیب مغزی رنج میبرند که این مورد ممکن است در حالات حادتر به چندین ناتوانی جدی پایدار منجر شود.
مغز حتی پس از تولد، روند در حال رشد خود را ادامه میدهد. با این حال، مغز کودک کامل که در تاریکی، داخل رحم مادر، با پلکهای بسته، در شرایطی که به سختی میتواند صداها را بشنود و در مایع آمنیوتیک رشد میکند، قابل مقایسه با رشد پس از تولد مغز کودک زودرس که در معرض صداها، لمس، نگاهها و تحریک حواس مختلف است، نمیباشد.
تأثیر تولد زودرس بر رشد مغز چیست؟
آسیب مغزی در نوزادان نارس ممکن است منجر به ناتوانیهای فکری و رفتاری مادامالعمر شود. از آنجایی که مغز یک کودک زود متولد شده، به شکل ناقص رشد کرده است، به طور عادی کار نمیکند. رگهای خونی در مغز، تازه پس از ۳۲ هفتگی رشد یافته و قوی میشوند. بنابراین ممکن است در نوزادان نارس قبل از این دوره خونریزی مغزی دیده شود. در چنین وضعیتی، ممکن است کودک با چالشهای خاص زیر مواجه شود:
- آنها ممکن است از نظر جسمی مانند دیگر کودکان رشد نکنند.
- آنها ممکن است با ناتوانی در یادگیری مواجه شوند.
- آنها ممکن است از اختلالات گفتاری رنج برده و به همین دلیل در ارتباط با دیگران دچار مشکل باشند.
- آنها ممکن است از مشکلات رفتاری مانند اختلال کم توجهی-بیش فعالی «ADHD» رنج ببرند.
- حرکت به اطراف ممکن است به علت فلج مغزی که در آن مغز، نخاع و اعصاب تحت تأثیر قرار میگیرند، برایشان مشکل باشد.
پرسشها
در اینجا به دو سوال متداول در مورد رشد مغز در نوزادان زودرس اشاره شده است:
۱-آیا تغذیه با شیر مادر باعث افزایش رشد مغز در نوزادان زودرس میشود؟
شیر مادر مطمیناً یکی از بهترین گزینههای ممکن برای نوزاد است. شیر مادر دارای مواد مغذی متعددی است که ایمنی نوزاد را تقویت میکند. همچنین مشاهده شده است که مغز نوزادان نارسی که با شیر مادر تغذیه میکنند، نسبت به کودکانی که شیر خشک دریافت کردهاند، سریعتر رشد میکند.
۲-آیا تمام مسایل و مشکلات ولادت قبل از وقت، بلافاصله پس از تولد آشار میشود؟
خیر. بعضی از مسایل و مشکلات ناشی از آسیبهای مغزی و متاثر از ولادت قبل از وقت، ممکن است در دوران کودکی و حتی در اوایل بزرگسالی ایجاد شوند.
برای اجتناب از ولادت قبل از وقت، مراقب رژیم غذایی خود باشید و بلافاصله با داکتر متخصص خود مشورت کنید تا در صورت بروز مشکلات در دوران بارداری، از این مورد جلوگیری شود. مراقبت و داشتن احتیاط حتی کم، میتواند به تولد یک کودک سالم و کامل بیانجامد.