کودک‌خبر صدای بلند کودکان
این روزها از تنوع فرهنگی و آشتی بین فرهنگ‌های مختلف زیاد صحبت می شود. چگونه آموزش می‌تواند در ایجاد احترام و تفاهم بین فرهنگ‌های مختلف نقش مهمی بازی‌کند؟ در این گزارش دو برنامه آموزشی در استرالیا و بلژیک برای ترویج چندگانگی فرهنگی بررسی شده است.
استرالیا یکی از متنوع‌ترین مجموعه‌های قومیت‌های مختلف را در خود جای داده است. اما تبعیض علیه قومیت‌های بومی استرالیا تاریخچه‌ای طولانی دارد.
به گزارش یورونیوز، در سال‌های آخر دهه ۱۹۹۰ میلادی استرالیا به سرعت تغییر کرد و مهاجران تازه وارد، از چین و هند و ویتنام به این کشور سرازیر شدند. در کنار این فرهنگ‌های جدید، فرهنگ بومیان استرالیا، یکی از قدیمی‌ترین فرهنگ‌های زنده جهان، به‌دنبال رهیافتی برای باززایی و نشان دادن اهمیت خود بود. برنامه‌های موسوم به کشف تنوع و طرح آمیزش فرهنگ‌ها در مکاتب سراسر استرالیا، فرهنگ قدیمی این کشو را با فرهنگ جدید پیوند می‌دهد و به دانش‌آموزان زندگی در جامعه‌ای هماهنگ‌تر را یاد می‌دهد.
آلن هریس از بومیان استرالیا است. وی به همراه پسرانش تریستان و آزا پانزده سال است که برنامه «آمیزش فرهنگ‌ها» را به اجرا در آورده‌اند. این برنامه‌ها هم زندگی خانوادگی آنها را تغییر داده و هم زندگی بسیاری از جوانان استرالیایی را که اکنون به نقش بومیان استرالیا در فرهنگ امروز کشورشان آگاه هستند و به آن احترام می‌گذارند.
پیتر مسافریادیس، مدیر نوآوری طرح آموزشی «آمیزش فرهنگ‌ها»، می‌گوید: «وقتی با سنت‌ها و فرهنگ‌های دیگر آشنا می‌شوید، خود را در جهانی وسیع‌تر می‌بینید و به تدریج ارزش و اهمیت فرهنگ‌های دیگر را درک خواهید کرد.»
با برنامه «آمیزش فرهنگ‌ها» دانش‌آموزان استرالیایی هم ارزش فرهنگ‌های دیگر را می‌شناسند و هم کشور و تاریخ استرالیا؛ و آنچه استرالیا امروز را می‌سازد، بهتر درک می‌کنند. آلن هریس در این‌باره می‌گوید: «بدون برنامه آمیزش فرهنگ‌ها این کارها از ما بر نمی‌آمد و نمی‌توانستیم به رویای ما دست پیدا کنیم. این رؤیا که همه استرالیایی‌ها احساس کنند یک ملت هستند و توان‌شان در یکی بودن است.»
درک تفاوت‌های فرهنگی در کودکستان
تهدید تروریزم نگرانی نسبت به تضادهای فرهنگی را در بلژیک بیشتر کرده است. اما کودکستانی در یکی از محله‌های چندفرهنگی این کشور، نمونه مثبتی است برای تبلیغ پذیرش تنوع فرهنگی در جامعه.
کودکستان «تی یر لانتوئن» در محله چندفرهنگی و چندملیتی «خنت» هر روز دروازه‌های خود را به روی ۴۲ کودک و طفل دوماهه تا سه ساله باز می‌کند. این کودکستان امسال در بین ۱۴ پروژه در اتحادیه اروپا، برنده‌ی جایزه موسوم به «ایونز» برای آموزش آشتی و صلح شده است. دلیل دریافت این جایزه هم ترویج نگاه مثبتی نسبت به تنوع فرهنگی است که در این کودکستان به آن اهمیت داده می‌شود.
یکی از مربیان این کودکستان می‌گوید: «وقتی عید قربان یا ماه رمضان می‌رسد برای بچه‌های دیگر به روش خود ما توضیح می‌دهیم که این مراسم به چه دلیل برگزار می‌شود. تابلویی مخصوص پدرومادرها هست که خودش عامل دیگری برای ترویج تنوع فرهنگی است و به بچه‌ها نشان می‌دهد که اسم هر بچه چیست و پدرومادرش که هستند.»
پدرومادرها در هر موقع روز می‌توانند به کودکان‌شان سر بزنند و این نکته‌ای است که این کودکستان را متفاوت می‌سازد. والدین در کارها و تصمیماتی که گرفته می‌شود، نقشی فعال دارند. بسیاری از آنها وقتی برای بردن کودکان‌شان می‌آیند مدتی را در کودکستان سر می‌کنند و در بازی‌های گروهی و کارگاه‌ها هم شرکت می‌کنند.
کاترین راینارت مدیر این کودکستان می‌گوید: «بسیار مهم است که کودکان تفاوت‌های بین خودشان و همین طور تفاوت بین خانواده‌ها را ببینند؛ مثلاً خانواده‌هایی را ببینند که یک پدر یا دو مادر دارد یا مادری سیاه پوست و پدری سفید پوست دارد. کودکانی که از سنین اولیه این چیزها را ببینند در آینده خواهند توانست فرهنگ‌های دیگر را خواهند پذیرفت.»
وی می‌افزاید: «به این ترتیب زندگی و کار در کنار فرهنگ‌های مختلف امکان‌پذیر می‌شود و آمادگی برای پذیرش این فرهنگ‌ها زیاد می‌شود. در این کودکستان همه حس می‌کنند که دیگران از حضورشان خوشحالند و خودشان همه خوشحالند. برخوردها سازنده است و وقتی بتوان این جمع کوچک را ساخت باید بتوان آن را در سطحی گسترده‌تر هم پیاده کرد. این جمع کوچک بسیار مهم است.»
توماس بایوم، مدیر موسسه «صلح فِلمیش» در بروکسل و رییس هیات داوران جایزه ایونز برای آموزش صلح و آشتی می‌گوید: «موضوع فقط این نیست که کودکانی که تازه راه رفتن را یاد گرفته‌اند، بیاموزند با هم کنار بیانند. ایده این است که فضایی به وجود آمده است که کودک به آن احساس تعلق کند و خود را جزی آن ببیند. فکر می‌کنم نقطه قوت این پروژه منحصر به فرد که در محله با مشکلات فرهنگی خاص خودش اجرا می‌شود، همین است. در این طرح پدرومادرها هم نقش فعالی در خلق این فضا دارند.»
در کودکستان «“تی یرلانتوئن» اختلاف‌های فرهنگی پنهان نمی‌شود، در عوض کودک از سنین پایین تفاوت‌ها را می‌بیند و می‌آموزد که همواره راهی پذیرفتنی و سازنده برای حل اختلاف‌های فرهنگی وجود دارد.
