ترجمه: ملکه افضلی
نویسنده: انجلا نیلسون
منبع: mnn.com
زنان و مادران باردار همیشه از فراموشی شکایت دارند؛ ولی چنین تغییراتی میتواند از آنان والدین بهتر بسازد.
لطفاً مرا ببخشید که اگر خود را معرفی کردید و من اسم شما را قبل از این که خدا حافظی کنم، فراموش کردم. یا اگر من ساعت یک بعد از ظهر چهارشنبه قرار ملاقات کاری داشتم و ساعت یک بعد از ظهر سهشنبه حاضر شدم. جداً هردوی این مساله در هفتهی گذشته اتفاق افتاد. به جای این که ناوقت کنم، اتفاقاً من زودتر از زمان تعیین شده سر وعده ملاقات رفتم.
میبینید، من طی دو سال گذشته یک بچه داشتم و در حالی که مدتهاست شوخی میکنم که داشتن بچه مغز را به سمارق تبدیل میکند. ولی معلوم است که من شوخی نمیکردم «مغز کودک حتی در رحم مادر کار میکند و فعال است.»
بیشتر بخوانید: شبها ناوقت خوابیدن به رشد مغز کودک آسیب میرساند
یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ که در مجله عملی «Nature Neuroscience» منتشر شد، نشان داد که بارداری باعث تغییراتی در ساختار مغز میشود و میتواند تا دو سال ادامه داشته باشد. این مطالعه که برای اولینبار به بررسی تاثیرات بارداری و ولادت بر مغز انسان پرداخت، نشان داد که مقدار مادهی خاکستری در مناطقی که مغز پردازش میشود و به سیگنالهای اجتماعی پاسخ میدهند کاهش مییابد. هیپوکامپوس که برای حافظه کلیدی است، از ارزشاش کاسته میشود.
طبق این مطالعه هرچه تغییراتی بیشتر در مغز بانوان صورت گیرد میزان دلبستگی عاطفی به کودک بیشتر میشود.
محققان از اسکنهای MRI برای آزمایش مغز ۲۵ تن از زنانی که زایمان نکرده بودند، استفاده کردند. آنها قبل از بارداری و دوباره چند هفته تا چند ماه بعد از زایمان اسکن را انجام دادند. تیم دانشمندان همچنین ۱۹ مرد را که اولینبار بود پدر شدن را تجربه میکردند و ۱۷ مرد بدون فرزند و ۲۰ زن بدون فرزند را که در طول مطالعه باردار نبودند، اسکن کردند. اسکنها نشاندهندهی از بین رفتن مادهی خاکستری که در پردازش مغز کمک میکند، در زنان باردار بود.
بیشتر بخوانید: تماس زیاد با صفحات هوشمند، بر فعالیت مغز کودکان تاثیر منفی میگذارد
دو سال بعد زنانی که دارای فرزند شده بودند، برای اسکن MRI بازگشتند که نشان داد که مادهی خاکستری رنگ بازیابی شده و به حجم قبلی بازگشته است. قابل ذکر است که نتایج برای زنان بدون در نظر گرفتن جنسیت نوزاد یا اینکه آنها بطور طبیعی یا از طریق IVF ولادت کردهاند، یکسان بود.
اکنون یک بررسی پیگیرانهی جدید از همان محققان دانشگاههای اسپانیا و هالند درهمان مجله منتشر شده است. این تحقیقات، یافتههای قبلی را تایید میکند. مطالعه سال ۲۰۱۷ نشان میدهد که تغییرات موقت در بخشی از جلوی مغز رخ میدهد و مادهیی که در این قسمت دچار تغییرات میشود، چندین وظیفه از جمله وظیفه آگاهیدهی فرد از احساسات و مسوولیتهای اجتماعیاش را به عهده دارد.از بین رفتن موقتی این مادهی خاکستری به مادران کمک میکند تا بیشتر با نوزادان خود پیوند برقرار کنند. در حقیقت حجم از دست دادن این ماده هرچه بزرگتر باشد، پیوند مادر و فرزند قویتر میشود.بنابراین، مغز زنانی که در حال مادر شدن هستند، فشردهتر میشود، اما در عوض قویتر و کارآمدتر میگرد. آنها برای نوزاد خود آمادگی بهتری میگیرند و شرایط محیطی نوزاد خود را خوبتر درک میکنند.
ما «گنگ» نیستیم
بیشتر بخوانید: رشد مغز در نوزادان نارس؛ قبل و بعد از تولد
زنان باردار و مادران خردسال، اغلب از فراموشی یا عدم تمرکز شکایت دارند، اما این مشکلات اکثراً از ناراحتیهای جسمی، استرس و کمبود خواب به دلیل بزرگ کردن نوزاد ناشی میشود.با اینحال، کسی که بعد از ۹۰ دقیقه از خواب بیدار میشود، چطور به یاد میآورد که کلیدهای خود را کجا گذاشته و راه خروج از شاهراه کدام است؟ در این زمینه کمبود خواب و استرس دخالتی ندارند.السلین هوکزما دانشمندان علوم اعصاب در دانشگاه لیدن هالند، نویسنده اصلی تحقیق در بارهی مادران باردار در سال ۲۰۱۶ به مجله ساینس گفت: «ما مطمیناً نمیخواهیم پیامی در این زمینه بدهیم که حاملگی باعث میشود مغز خود را از دست بدهید. از دست دادن حجم ماده خاکستری در جلوی مغز، همچنین میتواند بیانگر یک روند مفید بلوغ یا تخصص باشد.»چگونه میتوانیم از کاهش ماده خاکستری در جوار مغزی جلوگیری کنیم؟ همانطوری که دانشمند علوم اعصاب دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به نیویورکتایمز گزارش داده، افزایش برخی از هورمونها در دوران بارداری ممکن است به برخی از سلولها مفید باشد و به بخشهای خاصی از مغز مادر در پرورش نوزاد کارآمدتر واقع شود.بنابراین، خبر بد این است که ما واقعاً ذهن خود را از دست میدهیم، اما خبر خوب این است که مادر خوبی برای نوزادان و فرزندان خود هستیم.