کودکخبر، کابل: همیشه با کودکان خود گفتگو کنید و سعی کنید هر روز وقتی را به این کار اختصاص دهید. حتی اگر این وقت فقط پنج دقیقه و در هنگام خوابیدن کودک باشد. مدت زمان صحبت کردن با کودک میتواند متغییر باشد اما باید جای آن در برنامه روزانه شما مشخص باشد.
در گفتگو با کودکتان، تمام توجهتان را به او جلب کنید و به همانقدر که برای دوستان وقت میگذارید، برای کودکان خود نیز وقت بگذارید.
سر صحبت با کودکان تان را با جملاتی «خوب چه شد» یا «بگو از چه ناراحتی»، باز کنید. هرچه این جملات اختصاصیتر باشند موثرترند. برای مثال ممکن است بگویید: «وقتی امروز از مکتب آمدی خانه، خیلی ناراحت به نظر میآمدی. دوست داری راجع به این قضیه با من حرف بزنی» اگر کودک نشان داد که چیزی در مکتب اتفاق افتاده حدس شما درست است اما او حالا نمیخواهد راجع به آن صحبت کند. به او تفهیم کنید که آزاد است و میتواند در فرصت دیگری این کار را انجام بدهد.
به کودک اجازه صحبت کردن بدهید. وقتی صحبت را آغاز کردید از مهارتهای خود استفاده کنید تا مکالمه را زنده نگهدارید. افراد بالغ معمولاً تمایل دارند راههای حل پیشنهاد دهد و حتی برای کودکان نطق کنند. در برابر این وسوسهها مقاومت کنید و از پرسشها برای افزایش اعتماد کودک و به حرف کشیدن او استفاده کنید: «بعد چه شد؟ او چه گفت و…». از جملاتی استفاده کنید که همدردی شما را برساند. در اینجا پنج راهی درنظر گرفته شده که میتواند در چگونگی گفتگو با کودکان موثر واقع شود:
نگاهِ چشم به چشم
از آنجایی که حواس کودکان به آسانی پراکنده میشود، اطمینان حاصل کنید که آنها هنگام صحبت کردن، به شما نگاه میکنند. شاید این مهمترین عامل در پیروی کودک از دستورات با گوش دادن به شما باشد. نشان دهید که منظور شما از تلاقی نگاه چیست. این روش را از طریق یک بازی با کودک بیاموزید: چند متر دور از هم بنشنید و به چشمهای همدیگر نگاه کنید، هرکس زودتر به اطراف نگاه کند یا پلک بزند بازنده است. اگر کودکتان از نگاه به چشمان شما میترسد یا احساس ناراحتی میکند، به او بیاموزید تا به دهان یا تمام صورت شما نگاه کند. گاهی برای جلب توجه یک کودک لازم است تماس جسمی با او داشته باشید. به آرامی دستتان را روی شانهاش بگذارید یا در صورت لزوم، دو تا دستتان را روی شانههایش قرار دهید و با ملایمت صورتش را به طرف خود نگاه دارید. فقط گاهی از این روش استفاده کنید و بکوشید به استفاده از آن عادت نکنید. برای کودکان بزرگتر هرچیزی بیش از یک اشاره کوچک، با دست برشانهاش ممکن است به جای جلب توجه، به یک رویارویی بدون ثمر منجر شود.
بیشتر بخوانید:
به سوالات کودکان کنجکاو چگونه باید پاسخ داد؟
صحبت کردن هنگام خواب، قدرت تکلم کودکان را شش برابر افزایش میدهد
گفتوگوی والدین و فرزندان؛ عدم درک متقابل میان نسلهای جدید و قدیم
چه زمانی برای گفتگو با کودکان در باره سکس مناسب است؟
وقتی کودک هنگام صحبت به شما نگاه میکند برای این کار او تشویق کنید و بگذارید بداند که از او راضی هستید. بعدها در صورتی که علاوه بر نگاه کردن به شما، از دستورات نیز پیروی کرد، او را تحسین کنید.
آرام ولی و محکم صحبت کنید
اگر معمولاً هنگامی که کاری از کودکتان میخواهید صدایتان را بلند میکنید، کودک میآموزد تا هنگامی که صدایتان را به حداکثر نرساندهاید، به شما بیتوجهی کند اگر متوجه شدید صدایتان لحظه به لحظه بلند میشود، صبر کنید. یک نفس عمیق بکشید، به چشمهای کودک خیره شوید، با آهستگی و بسیار شمرده سخن بگویید: «من…از تو… میخواهم…لباسهایت را… همین حالا… جمع کنی…و داخل… الماری…بگذاری.»
از جملات پرسشی اجتناب کنید
وقتی به کودکتان میگویید: «چطوره است لباسهایت را جمع کنی» اگر پاسخ داد «حالا نه»، متعجب نشوید. اگر بگویید: «میآیی حالا ظرفها را تمیز کنیم؟» این فرصت را به او داده اید تا بگوید: «نه، نمیآیم.» اگر در مورد چیزی میخواهید کودکتان انجام دهد سوالی در ذهن ندارید. از جملات قاطع استفاده کنید تا دقیقاً بداند چه کاری باید بکند و به علاوه آن را چه موقع، کجا و چگونه انجام دهد.
با جملات ساده صحبت کنید
از کلماتی که کودکان آنها را نمیفهمند استفاده نکنید. ساده و روشن حرف بزنید و گیچ نسازید. دستورات و توصیحات طولانی ممکن است باعث فراموش شدن بخشهای اصلی صحبت تان شود. نوجوانان برای به یادآوردن سرنخهایی اطلاعات شفاهی، توانایی محدودی دارند. گفتگوهای کوتاه و ساده، همراه با یک عکسالعمل طبیعی بهتر از یک سخنرانی طولانی است، درک و به خاطر سپرده میشود. به جای ادامه گفتگو در مورد مسوولیت، ارزش پول و اصول اخلاق، وضعیت را برای کودک روشن کنید.
احساستان را به کودک بگویید
بدون آنکه به طور مستقیم از کودک انتقاد کنید، به او بگویید که در مورد اعمال و رفتارش چه احساسی دارید. برای مثال: «برای این که خودت دستشویی را پاک نمیکنی، واقعاً ناراحتم» یا «وقتی از مکتب به موقع به خانه نمیرسی، واقعاً نگران میشوم.» اگر از این جملات استفاده کنید به جای کودک به خودتان اشاره کنید، میتوانید از انتقاد، سرزنش یا حمله کردن به کودک بپرهیزید، همچنان احساسات را به طور موثری بیان کنید.