کودک‌خبر صدای بلند کودکان
#کودک‌خبر، کابل: تغذیه با شیرمادر سبب رشد و تکامل مطلوب و بقاء کودک می‌شود. شیر مادر حاوی انواع سلول‌های زنده دفاعی و عوامل مهم حفاظتی و ضد میکروبی است که شیر مصنوعی فاقد آن می‌باشد.
ترکیب شیر مادر برحسب سن و نیاز شیرخوار و هم‌چنین از شروع تا پایان هر وعده تغذیه با شیر مادر، مابین دفعات مختلف شیردهی و نیز در طول روز تغییر می‌کند.
نــکات کلیــدی وضعیت صحیح بغل کردن شــیرخوار برای شــیردهی
- سر، گردن، گوش‌ها، تنه و باسن بدن شیرخوار در یک امتداد قرار دارد.
- بدن شیرخوار روبروی مادر و در تماس نزدیک با اوست.
- بینی شیرخوار هم‌سطح نوک پستان قرار دارد.
- بدن شیرخوار با دست حمایت شود. در ماه اول علاوه بر شانه‌ها، سر و باسن نوزاد نیز در آغوش مادر باشد.
- بیشتر بخوانید:
- دفعات شیردهی به نوزادان براساس سن
- ۱۲ نکته مهمی که یک تازه‌مادر باید بداند
- ۹ روش برای گرفتن نوزاد از شیر مادر
- ۱۴ ماده غذایی که مادران نباید در زمان شیردهی مصرف کنند
وضعیت‌های شیردهی
در این‌جا به چهار حالت یا وضعیت شیردهی اشاره شده است که وضعیت‌های ضربدری یا چلپا مانند، فوتبالی، روش گهواره‌ای و خوابیده به پهلو شامل آن می‌شوند.
نحوه عرضه پســتان به شــیرخوار
پســتان بایــد بــه گونــه‌ای در دســت مــادر قرارگیــرد کــه انگشــتانش عقب‌تــر و بــا فاصلــه از هالــه (سیاهی سر پستان مادر) قــرار گیــرد، بایــد انگشــت شســت در بــالا و ســایر انگشــتان زیــر پســتان و یــا چســبیده بــه قفســه ســینه قــرار گیرنــد.
نحوه صحیح پســتان گرفتن شــیرخوار
مــادر بایــد بــا نــوک پســتانش لــب فوقانــی شــیرخوار را لمــس کنــد تــا او دهانــش را بــاز نمایــد. بــرای گرفتــن قســمت زیــادی از پســتان و هالــه بایــد دهــان او کامــلاً بــاز شــود. ســپس نوزاد را بــه آرامــی بــه طــرف پســتان خــود بیــاورد و نبایــد خــودش یــا پســتان را بــه طــرف او حرکــت دهــد.
نــکات کلیدی وضعیت پســتان گرفتــن صحیح
- لب تحتانی به سمت بیرون برگشته است.
- چانه کودک در تماس با پستان مادر است.
- قسمت کوچکی از هاله در بالای لب فوقانی دیده می‌شود.
علایــم مکیدن موثر
- با ورود شیر به دهان شیرخوار، مکیدن‌ها آرام، عمیق و گاهی هم با مکث است.
- صدای قورت دادن شیرخوار شنیده و یا بلع او مشاهده می‌شود.
- حین تغذیه گونه‌ها گرد و برآمده است.
- شیرخوار پس از شیرخوردن، خود پستان را رها می‌کند و راضی به نظر می‌رسد.
تغذیــه انحصاری
- شیرخوار تا پایان شش ماهگی باید تنها با شیر مادر تغذیه شود و هیچ نوع ماده غذایی دیگری حتــی آب بــه او داده نشــود. دادن دوا در صــورت لــزوم و قطره‌هــای مولتــی ویتامیــن یــا مــواد معدنــی و تغذیه با شــیر دوشــیده شــده مادر مشکلی نــدارد.
- تا حد امکان از چوشک و شیرچوشک نباید استفاده شود.
- تغذیــه مکــرر در روز و شــب لازم اســت، پــس دفعــات و مــدت مکیدن شیرخوار نباید محــدود شــود.
- از شــش ماهگــی بــه بعــد بایــد تغذیــه بــا شــیر مــادر همــراه بــا شــروع غــذای کمکــی ادامــه یابــد. شــیردهی بهتــر اســت تــا پایــان دو ســالگی ادامــه یابــد.
نیاز بــه مکمل‌ها
دادن قطره مولتی‌ویتامین یا قطره D+A از سه تا پنج روزگی نوزاد شروع شده و روزانه یک سی‌سی قطره D+A یا مولتی‌ویتامین تا پایان دو سالگی به کودک داده می‌شود. قطــره آهــن نیــز از پایــان شــش ماهگــی یعنــی همزمــان بــا شــروع تغذیــه تکمیلی کودک، روزانه پانزده قطــره داده می‌شــود و تــا پایــان دو ســالگی ادامــه می‌یابــد.
تغذیه مادران شــیرده
- مادرانی که دارای تغذیــه مناســب هســتند نیــازی بــه دســتورات غذایی خــاص ندارند. هیــچ غــذای مخصوصــی وجــود نــدارد کــه حتمــاً در برنامــه غذایــی مــادر شــیرده گنجانــده شــود و هیــچ مــاده غذایــی مخصوصــی وجــود نــدارد کــه از رژیــم غذایــی مــادر شــیرده حــذف شــود مگــر در مــوارد اســتثنایی.
- بهتــر اســت غذاهــای تــازه، ســالم و متنــوع در برنامــه غذایــی مــادر وجــود داشــته باشــد. غذاهــای گوناگونــی کــه مــادران شــیرده از دسترخوان خانــواده دریافــت می‌کننــد باعــث می‌شــود کــودك از طریــق شــیر مادر بــا مزه‌هــای مختلــف آشــنا شــده و تغذیــه تکمیلــی را آســان‌تر قبــول می‌کنــد و بــرای اســتفاده از مــواد غذایــی در دسترخوان خانــواده آمــاده می‌شــود.
علایم کفایت شــیر
- وزن کــردن دوره‌ای شیرخوار و رسم منحنی رشد بر روی کارت رشد برای اطمینان از وزن‌گیری مناسب
- دفع ادرار از روز چهارم تولد، تعداد شش کهنه مرطوب یا بیشتر در ۲۴ ساعت با ادرار کم‌رنگ
- سه تا هشت بار رفع حاجت کردن در ۲۴ ساعت که پس از یک ماهگی این دفعات کم می‌شود.
تغذیه نوزاد نارس با شــیر مادر
بهترین تغذیه برای نوزاد نارس، شیر مادر خودش می‌باشد. بــرای نــوزادان نــارس بــا ســن داخــل رحمــی بیــش از ۳۴ هفته می‌توان تغذیه با شیر مادر را در صــورت مناســب بــودن وضعیــت جسمی مــادر و نــوزاد از پســتان مــادر شــروع کــرده و ادامــه داد. در نــوزادان بــا ســن داخــل رحمــی کم‌تــر از ۳۴ هفته، معمولاً شروع تغذیه با شیر دوشــیده شــده از مــادر از طریــق قاشــق یــا در صــورت نیــاز بــا لولــه معــده اســت. هر وعده تغذیه با لوله معده به مدت ۲۰ تا ۲۵ دقیقه طول می‌کشد. این روش، بهترین روش برای تغذیه نوزادان بین ۲۸ تا ۳۴ هفته است.
